گروه نرم افزاری آسمان

شماره 89 - تیر 1387








اما بعد!
در چشم بر هم زدنی، درست در همان ایام که بسیاري از ما شهر را امن و دنیا را به کام میپنداشتند؛ درست در همان ایام که
بسیاري از ما تکلیف خود را به انجام رسانده میدانستند و لشکریانِ خصم را منهزم؛ درست در همان ایام، که جنگ و جبهه و
میدانداري را در نبرد رویارو و میدان سیاست و سیاستمداري میپنداشتند؛ بادي گزنده و مسموم وزیدن گرفت. آرام پیش آمد، از
هر دروازه و سیمخارداري گذشت، بیآنکه کسی را در برابر خویش ببیند. از میان سنگرها، کارخانهها و ساختمانها گذشت،
بیآنکه کسی حضورش را احساس کند. بیصدا آمد امّا از منفذ گوشها، ذهنها و اندیشهها گذشت و سم مهلک خود را در رگ
و پی قويترین و سالمترین نسلی که آنان را مصون از هر گزندي میشناختیم، تزریق کرد. در چشم بر هم زدنی جماعت بیشماري
مسموم شدند، آلودة تردید، شبهه و سؤالهاي بیپاسخ. باد مسموم بنمایه و پایههاي باورها، ایمان و اعتقادات را نشانه رفته بود. باد
مسموم بر مرکب غفلت ما سوار بود! غفلت از مصونیت بخشی، بستن درزها و رخنهها؛ غفلت از آمادگی براي پاسخگویی و
پیراستن شبههها؛ غفلت از ضروت بیداري، به روز بودن و مترصد بودن در سنگرهاي فرهنگی؛ غفلت از نابکارانِ آراسته پیراهن،
نشسته بر مصدر امور فرهنگی سازمانها، نهادها، وزارتخانهها، غفلت از دیگرگونی و تحوّل زمان، دوره و نسلی که میپرسد،
میطلبد، میکاود و ما را به چالش میخواند؛ غفلت از جنود ابلیس و خصم زخمی؛ غفلت از لغزشگاه مال، دارایی و مقام که وقتی
یورش میآورد، عارف و عامّی را در خود میپیچد. همه را به خود مشغول میدارد، غرقه میکند و از کارایی میاندازد. در چشم
بر هم زدنی جبههاي به مراتب بزرگتر از همۀ میدانهاي تجربه شده فراروي ما گشوده شد و در این احوال: 1. جماعتی چون
کبک، سر در برف، خود را در امان پنداشتند؛ 2. جماعتی فرافکنی را راه خلاصی دانستند و در هر فرصت لعنت و دشنام به خصم
نثار کردند؛ 3. جماعتی با حور و قصور دلخوش داشته، دامن فراچیده و در حاشیۀ میدان نشستند؛ 4. جماعتی فرصت را غنیمت
دانسته، برگزاري اجلاس و انتشار رنگیننامهها و صدور بیانیه را چارة کار فرض کردند؛ 5. جماعتی درگیر با همۀ شیوههاي کهنه،
مضامین کهنه، ادبیات کهنه و صورتبندي فرسوده و نخنما در هواي قرون 7 و 8 هجري روزگار گذراندند؛ 6. جماعتی
متجدّدمآب، دین را عصري و خود را به تندباد عرفیگري سپردند؛ 7. برخی شوراها و سازمانهاي رسمی و متولیان امور فرهنگی نیز
به جلسات هفتگی و ماهانۀ فرمایشی و برخیز و برپاي رسمی و بیخاصیت مشغول و تدارك گزارش براي مقامات را تکلیف خویش
شناختند؛ 8. جماعتی هم افشاي تبهکاري و سیهروزي هر مدّعی و سؤال کننده را چارة کار. در میان این غوغا، فراروي فرزندان ما،
چالهاي به گشادي: الف) صدها فرقه و دستههاي مذهبی و شبهمذهبی که جان فرزندان سرزمین اسلامی ما را نشانه رفته بودند؛ ب)
هزاران شبهه مذهبی و فرهنگی در موضوعات مختلف و با مضامین مختلف؛ ج) هزاران سؤال دربارة همه عملکرد ما و
مسئولیتهایمان؛ د) هزاران طلب و تمنّا براي درك حقایق و دسترسی سهل و روان به امور یقینی و اعتقادي، دهان گشود. نباید از
صفحه 7 از 50
یاد برد که، گذشت زمان، نه تنها باعث فراموشی این موارد و مرتفع شدن آنها نمیشود، بلکه باعث مزمن شدن، جايگیر شدن و
مؤثر افتادن نیز میشود. پیش از این نیز در این باره طرح مسئله شده بود. مطالعۀ همۀ بندهاي پنجگانه مجالی دیگر میطلبد. امّا
دربارة بند الف؛ برخی اطلاعات و آمار حاکی از آنست که طیّ دو سه دهۀ اخیر قریب به 4000 فرقۀ شبهمذهبی و شبهعرفانی در
جهان بهوجود آمده، برخی امواج و سرریز آنها به سرزمین اسلامی ما نیز رسیده و هر یک جماعتی از جوانان و سایرین از میان مردم
را به گرد خود آورده است. صرفنظر از دست ابلیس و جنود انسانی او در جهان که حسب ترس از رشد و گسترش ادیان حقیقی
در طراحی و نشر این فرقهها نقش اصلی را ایفا کردهاند؛ تقاضا و طلب نسل حاضر، حسب شرایط تاریخی ویژهاي که پیشآمد
طلب حقیقی و » کرده، زمینه و بستر طرّاحی و تولید این فرقهها را در خود داشته است. در واقع، فرقهها، پاسخ مجازي و مزورانه به
دادهاند. بههمین جهت است که صرف مقابله با روشهاي حذفی و سلبی نمیتواند باعث عقبنشینی فرقهها، کنترل آنها یا « صمیمانه
حذفشان از دایرة مناسبات فرهنگی نسل حاضر شود. در این باره نکاتی چند قابل توجه است: نکتۀ اول، جوانی صمیمی میگفت:
در حالی که در بازار کتاب، امکان دستیابی به چند عنوان کتاب عرفانی اسلامی و شیعی با زبان ساده و جوانپسند وجود ندارد،
تدارك یک وانت بار هم براي حمل و نقل بیش از چهار هزار عنوان کتاب با موضوع و محتواي عرفان وارداتی کفایت نمیکند؛
نکتۀ دوم و قابل توجه ادبیات روان و ساده جاري در این آثار است که مضامین و مفاهیم را به رشتۀ کلمات کشیدهاند. به صرافت
طبع میتوان دست شیطان و القائات او را در جعل مضامین مندرج در این آثار ملاحظه کرد؛ این ادبیات، برخلاف ادبیات مرسوم و
جاري در میان عموم اندیشمندان، محققان، مترجمان مسلمان مضامین پیچیده را ساده مینمایند، با مخاطب رابطه برقرار میکنند، او
را جذب و مفاهیم و مضامین را مقبول طبعش جلوهگر میسازند. نکتۀ سوم، بیان سیستماتیک و منظم مضامین و مفاهیم بسیاري از
این آثار است. معمولًا اذهان منظم و آموخته شده با سیستمها، اصول، فروع و ربط شاخهها و شعبهها را با اصول و نتایج به راحتی
بیان میکنند، متکی به منطقی آن را جدي و قابل تأمل جلوه میدهند و مخاطب را اقناع میسازند. عموم دانشآموختگان نظام
جدید مدرسی حسب آموزههاي علوم جدید که متّکی به دریافتهاي کمّی از عالماند و تحت تأثیر منطق ریاضی، تکنیک و
تکنولوژي عصر جدیداند با نگاه سیستماتیک، مطالعه سیستماتیک و شنیدن به همان سبک خو کردهاند. دیگر نمیتوان با
مجملگویی، پراکندگی، بیاستناد و مستندات گویی آنان را راضی نگه داشت. برخی متأسفانه در هنگام گفتوگو با جوانان و در
مجالس سخنرانی، بیهیچ آمادگی قبلی، هیچ طرح و نقشۀ پیشبینی شده و تنها به صورت شانسی و اتفاقی به مبحثی وارد و به
همان صورت از آن خارج میشوند. اینان به خود، به مخاطبان، به موضوع و مبحث مطرح شده، ظلم روا میدارند و میدان را براي
حضور اغیار فراهم میکنند؛ نکتۀ چهارم بیان کاربردي و عملیاتی مباحثی است که برخی از مدعیان حلقههاي عرفانی مطرح
میکنند. در واقع اینان، با خروج از اجمال و بیان کلی موضوعات و مضامین، به دریافتهاي مجعول خود وجههاي میبخشند که
شنونده میتواند آنهمه را به میدان عمل کشیده، به تجربهاش بنشیند. عموم حلقههاي عرفانی و نسخههاي پیچیده شدة توسط
مدعیان عرفان و سیر و سلوك به ویژه شاخههاي هندي از این مشخصه برخوردارند. بیگمان، عجله و شتاب جوانان به اقتضاي
سن و سالشان و شتابزدگی حاکم بر زندگی و تمدن جاري، مجال صبوري در پیچ و خمهاي سیر و سلوك به شیوههاي اسلاف را
نمیدهد و آنان این شیوه را برنمیتابند و به سادگی به سمت نسخههایی میروند که به سرعت آنان را از ساحت مطالعات به
ساحت دریافت نتایج و بهکارگیري آنها در مناسبات فردي و اجتماعی بکشد. نگارنده واقف به تمامی ویژگیهاي سیر و سلوك،
معرفت نفس و مقتضیات ویژة آن هست. در اینجا تبیین همۀ آنچه که در مطالعه و بررسی جریانات فرقهاي و شبه عرفانی حاصل
آمده، منظور است؛ نکتۀ پنجم بیان سهل و سادة مراتب و ربط آن مراتب و دریافتها با حوادث جاري و اعمال و اقوال است. در
واقع خروج از پیچیدگیها، غوامض و دالانهاي تودرتو که بر حجم ابهامات میافزاید، بیان ساده و بسیط مراتب در هر یک از این
دستهها باعث شده تا جماعت زیادي به سوي فرقهها متمایل شوند؛ نکتۀ ششم سهلگیري و تسامح در انجام اعمال و تکالیف است؛
صفحه 8 از 50
اند. این جمعیت به دلایل مختلف جسمی و « جوانان، اعم از دختران یا پسران » نباید از یاد برد که جمعیت هدف این دستهها و نحلهها
روانی، بهویژه در عصر پرشتاب، شلوغ و به قول معروف زندگی ساندویچی تمایل به انجام سهل و سادة تکالیف دارد. ملاحظه این
معنا در صدور نسخهها و دستورالعملهاي مذهبی و اخلاقی حائز اهمیت است؛ همانکه عموم فرقههاي شبه عرفانی بر روي آن
تمرکز جدي دارند. و ... متأسفانه، فقدان امکان دسترسی سهل و سادة تشنهکامان و جویندگان، به صاحبان سخن و مربیان راه رفته
در میان علما و اربابان سیر وسلوك، کنارهگیري عمومی آنها از حضور در میادین و مناسبات عمومی و اجتماعی، بیان اجمالی
مباحث با ادبیات پیچیده و غامض، بالاخره فقدان تاب و تحمل شایسته براي شنیدن (و نه، گفتن مدام، نصیحتگویی و صدور امر و
نهی) و از اینهمه مهمتر، فقدان نظام و سیستم آموزشی سهل و ساده، باعث شده تا بازار رطب و یابسبافی داغ و گرم و مجال
. شبههافکنیهایشان فراهم باشد. بیشک، بزرگان ما از جمع فرهیختگان اهل سیر و سلوك نیز معذوریت ویژة خود را دارند، امّا؛ 1
آیا اینهمه به معنی و منزلۀ رها کردن جوانان در دام گستردة صدها و هزاران فرقۀ شبه مذهبی و شبه عرفانی است؟ 2. آیا
ابهامزدایی، رفع شبهات، پاسخگویی به سؤالات و دستگیري جوانان در عصر غیبت از عهدة ما ساقط شده است؟ 3. آیا آنهمه
معارف و حقایق نهفته در سینۀ اولیا و مستور در میان آثار مکتوب براي پاسخگویی در دستگیري کافی نیستند؟ 4. آیا در وقت
احساس ضرورت نمیبایست حسب شرایط و مقتضیات در شیوهها و روشها تجدید نظر کرد و براي سد کردن رخنهها وارد عمل
شد؟ 5. آیا رهانیدن خود از مهلکهها و تماشاي افتادگان در غرقاب بلا، شرط مروّت است و امام عصر(ع) را خوش میآید؟ 6. آیا
نمیتوان پذیرفت که آمادگی گرایش به فرقههاي شبهعرفانی از آمادگی جوانان براي شنیدن و بهکار بستن مفاهیم حقیقی خبر
میدهد؟ آنها جویاي مراتب بالاتري هستند و این تشنگی و طلب آنها را مستعدّ غلطیدن در دام رهزنان میسازد. آیا همین اندازه،
فقط همین حدّ ما را مکلف نمیکند تا براي تغذیه و سیراب کردن طالبان و مستعدّان چارهاي بیندیشیم؟ بیگمان این وظیفه از عهدة
سازمانها و نهادهایی که در حوزة فرهنگی عهدهدار امور سختافزارياند ساخته نیست. اینجانب به عنوان یک طلبه، یک دانشجو،
یک مربی ساده در محیطهاي دانشگاهی و دانشجویی، یک روزنامهنگار که همۀ عمر خود را در حشر و نشر با عموم مردم و بهویژه
جوانان سپري ساخته و با بسیاري از ابتلائات و دسیسهها آشناست، حوزههاي علمیه، علما، اربابان معرفت و سیر و سلوك، حتی
مراجع معظم را مخاطب خویش ساخته، دست طلب و تقاضا به سویشان دراز میکند و امید دارد که پیش از سپري شدن فرصتها
در اینباره اندیشیده و برایش چارهجویی شود. امید که توفیقات آسمانی و عنایات ویژة حضرت ولیعصر(ع) همراه و قرین با همۀ
اقدامات و تقاضاهامان شود. إنشاءالله سردبیر
عوامل پیدایش معنویتهاي نوظهور
معمولاً اینطور گفته میشود که ما در عصر بازگشت انسان به معنویت یا بازگشت معنویت به زندگی بشر به سر میبریم؛ اما
نگاهی به روند شتابزده و گستردة معنویتگرایی که بیش از چند دهه از عمر آن نمیگذرد، به وضوح نشان میدهد با پدیدة
انفجار معنویت رو به رو هستیم. معمولاً اینطور گفته میشود که ما در عصر بازگشت انسان به معنویت یا بازگشت معنویت به
زندگی بشر به سر میبریم؛ اما نگاهی به روند شتابزده و گستردة معنویتگرایی که بیش از چند دهه از عمر آن نمیگذرد، به
وضوح نشان میدهد با پدیدة انفجار معنویت رو به رو هستیم. انسان مدرن که به سختی، دور از معنویات نگه داشته میشد و در
تمدنی زندگی میکرد که غیر از جهان و زندگی مادي براي چیز دیگري ارزش قائل نبود، حریص، عجول و عنان گسیخته به
معنویات روي آورده و همانند مردمانی که در قحطی به سر میبرند و انبار نانی یافتهاند، سنتهاي کهن عرفانی و معنوي را برگرفته،
پرکارترین ،« میلتون » . هر کس تکه یا تکههایی از مکاتب مختلف را چنگ زده، میکوشد روح تشنۀ خود را با آن سیراب کند
محقق در حوزة جامعهشناسی ادیان نوپدید مینویسد: بیش از دو هزار فرقۀ معنویتگرا در آمریکا و بیش از دوهزار جریان
صفحه 9 از 50
معنویتجویی در اروپا است و درصد کمی از آنها مشترکند. در حقیقت، با گذشت حدود چهل سال، قریب به چهار هزار مکتب و
فرقۀ عرفانی و معنوي در جهان غرب شکل گرفته است. این جریانهاي معنویتگرا، طیف بسیار متنوعی را شامل میشوند که از
عرفان ادیان ابراهیمی تا استفاده از مواد مخدر و روابط آزاد جنسی را در بر میگیرد. در واقع، هر چیز که به نوعی فرصت رهایی از
چارچوبهاي جامعۀ مدرن و روگردانی از هنجارهاي تمدن مادي و سرمایهداري را فراهم کند، معنویت شناخته میشود. در این
شرایط، معنویت، هر آن چیزي است که براي اعراض از زندگی مادي و تمدن غالب و ارزشها و هنجارهاي سرمایهداري فرصتی
فراهم سازد. مادیات براي انسان معاصر، همین مدل یکنواخت زندگی غربی و ارزشها و اهداف زندگی روزمره است و به هر نحو
که بتوان از این چارچوب بیرون زد و نفسی کشید، صورتی از معنویت ایجاد شده است. معنویت در فرهنگ امروز انسان مدرن یا
پست مدرن هر گونه فراروي، روگردانی ونه گفتن به معیارها و هنجارهاي زندگی مادي مدرن است. در دنیاي امروز که مرزهاي
فرهنگی کمرنگ شده و سوارهنظام و پیادهنظام رسانهاي، ابر فرهنگ غرب را در جهان میگستراند، جهان اسلام نیز از حضور این
جریانهاي هزار رنگ منزه و پاك نمانده است؛ از این رو مطالعۀ نقادانۀ این فرقهها بهویژه آنها که در ایران پرکارترند ضروري
است و کوتاهی در این امر زیانهاي جبران ناپذیري را به فرهنگ و سایر ساحتهاي حیات اجتماعی وارد خواهد کرد. کثرت
فرقههاي معنویتگرایی که در ایران رایج هستند، به راستی همت، دانش و مهارت محققان را به مصاف میطلبد. البته ممکن است
بعضی از صاحبنظران ارجمند گمان کنند که بهتر است تنها عرفان اسلامی را ارائه دهیم و در این صورت از نقد مستقل این
فرقههاي معنوي بینیاز هستیم. در حالی که از چند جهت نقد مستقل این جریانها ضروري مینماید: نخست اینکه این فرقهها به
سبب نفوذ در فرهنگ مسلمانان، تعالیم و روشهاي خود را با برخی آموزههاي اسلام همانند معرفی کرده، اذعان میکنند ما همان
چیزي را میگوییم و میخواهیم که عرفان اسلامی میجوید، تنها زبان و شیوة ما امروزي، متفاوت و مردمیتر است؛ به این دلیل
لازم است تفاوتها و کاستیهاي این جریانهاي معنویتگرا نقادي و تبیین شود، تا از این تشبیه جلوگیري کرده و این شبهه را
برطرف کند. دوم اینکه عرفان اسلامی براي ارائه، نیازمند زبان و مخاطبشناسی امروزین است و نمیتوان با خواندن آثار گذشته به
تنهایی با جامعۀ امروزي ارتباط برقرار کرد و تحفهاي محبوب و دلنشین به جامعۀ فرهنگی ارمغان داد. معنویتهاي نوظهور با اینکه
ساختار، اهداف و محتواي مناسبی ندارند، معمولاً ادبیات سهل و دلپذیري را به کار میگیرند که آشنایی با آن، اساتید و
پژوهشگران عرفان اسلامی را براي بازخوانی یا تولید عرفان اسلامی براي مخاطب امروزي و در جامعۀ معاصر، توانمند میسازد.
سوم اینکه شناخت نقاط ضعف، کژيها و کاستیهاي عرفانها یا ادیان عصر جدید، کمک میکند در ارائۀ امروزین عرفان اسلامی
و باز تولید تعالیم و آموزههاي آن بر اساس شرایط مخاطب معاصر، به بیراهه نرویم و آسیبهاي نوآوري در این حوزه را کاهش
دهیم. شیداي فطري همۀ انسانها، فطرتی الهی دارند که همواره آنها را به سوي خداوند فرا میخواند. این صدایی است که هیچگاه
فطرت، همان بعد ملکوتی و روحانی انسان است که .« لا تبدیل لخلق الله » : خاموش نمیشود و نوري است که فروغ آن افول نمیکند
در عالم الستْ، در محضر ربوبی بوده و او را به روشنی شناخته است. عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) پرسید: کدام فطرت است که
اسلام است که وقتی خداوند از بشر بر توحید خویش » : از آن یاد کرده است؟ امام فرمود « فطرة الله التی فطر الناس علیها » آیۀ شریف
1 ابن مسکان میگوید از امام صادق(ع) پرسیدم: گواهی گرفتن که در آیۀ .« پیمان میگرفت، به مؤمن و کافر فرمود: ألست بربّکم
آمده آیا دیدن حقیقی بوده است؟ فرمود: «... و إذ أخذ ربّک من بنیآدم من ذرّیّتهم فأشهدهم علی أنفسهم ألست بربّکم قالوا بلی »
آري؛ اما مردم آن را از یاد بردهاند؛ ولی اصل آن معرفت را از دست ندادند و به زودي به یاد خواهند آورد و اگر معرفت هم از »
2فطرت، سطحی از وجود انسان است که در محضر خدا .« دست میرفت، هیچ کس نمیفهمید خالق و روزي دهندهاش کیست
حاضر بوده و شاهد جلال و جمال، شکوه و کمال، نور و سرور، علم و قدرت، لطف و رحمت و سایر کمالات جلوههاي صفات
عالی الهی است؛ از این رو گرایشهایی از جان آدمی سر بر کشیده، او را به سوي سرچشمۀ بیکران هستی و کمال هدایت میکند.
صفحه 10 از 50
با تکیه بر این سرمایۀ معنوي درون و مطالعۀ فطرت و دنبال کردن آروزها و خواستههایش میتوان به اصل هستی، زیبایی، عشق و
کمال رسید. کسی که کتاب فطرت را مطالعه کند، به خدا میرسد. فطرت، هادي درونی و دعوت رساي خدا است که از درون هر
انسان، برخاسته، او را به سوي مقصد حقیقی و اصل خویش فرامیخواند. طبیعت انسان، چیزي جز این تن مادي است که بیشتر مردم
خود را با آن اشتباه میگیرند و فراموش میکنند که در حقیقت، روحند و هویت اصیلشان منوط به فطرت و بعد ملکوتی وجودشان
است.اگر مردم، فطرت الهی خویش را در نظر نگیرند و مقتضیات آن را با مقتضیات طبیعت از هم با نشناسند، از هدایتهاي فطري
محروم و در تمنیات طبیعی گرفتار میشوند. 3 در این صورت، فریفتۀ اموري خواهد شد که مطلوب حقیقی و مورد تمنّاي فطرت
نیست. البته هدایت فطري و دعوت الهی که نور او در وجود ما است هیچگاه خاموش نمیشود؛ ولی کسانی که از پس حجاب
طبیعت آن را میشنوند و میبینند، از ملاقات با حقیقت ناب محروم شده، از کژراهۀ تمنّاهاي طبیعی براي تحقق خواستههاي فطري
میکوشند و خود فریبی معنوي از همین جا آغاز میشود. در این وضعیت، انسان در پی خواستههاي طبیعی میرود و میپندارد
حقیقت و معنویت را خواهد یافت یا خواستههاي مادي و عادي خود را معنویت و مصداق راستین نیاز فطري خویش میانگارد.
معنویتهاي نوظهور، در راستاي تمناي فطري انسان هستند؛ ولی پاسخی مسخ شده به آن میدهند. فطرت، شیفتۀ عاشق شدن و دل
عشقی هوسناك و شهوتآلود را پیشنهاد میکنند. فطرت ما تشنۀ ،« کوئیلو » و « اشو » بستن است؛ اما معنویتهاي نوظهور نظیر
پاسخ آن را کلیپها و موسیقی « مرلین منسون » مشاهدة عظمت، شکوه و جلال الهی و تجربۀ هیبت و خشیت در برابر آن است؛ اما
خود را خداي پرستیدنی و خالق هستی معرفی میکند. « سايبابا » هولناك بلک متال میدهد. ما شیداي پرستیدن هستیم؛ ولی
بنبست فلسفۀ مدرن از حدود چهارصد سال پیش در مغرب زمین، اندیشهاي پیدا شد که بعدها تمام جهان را فراگرفت و آن ایده،
« طبیعت » ،« عقل » توانایی بشر در تأمین سعادت و بینیازي از دین و تعالیم مقدس بود. انسان دورة رنسانس، پنداشت که با سه شعار
میتواند بهشت موعود را در زمین بنا کند 4 و فریاد استغنا از دین و معنویات و خداوند را در زمین طنین افکن سازد؛ اما « پیشرفت » و
با گذشت چند قرن و وضعیت فلاکتبار زمین در قرن بیستم و پس از دو جنگ ویرانگر جهانی و آسیبهاي گستردة محیط
زیست به واسطۀ تکنولوژي و رشد دانش بشري در سه شعار عصر روشنگري تردید جدي پدید آمد. آیا عقل براي فهم هر چه به
فراتر از آن وجود ندارد؟ و آیا پیشرفت علمی و مادي میتواند به خوشبختی و کامیابی بشر منجر شود؟ این تردیدها، مرحلۀ نوینی را
براي تمدن کنونی بشر ایجاد کرده که آن را دورة پست مدرن مینامند. در این دوران، مرز میان مدرن و کهن کمرنگ شده و بشر،
درمان ناکامیها و جبران شکستهاي خود را در میراث کهن بشري از جمله معنویات میجوید. شکست علم، تکنولوژي، اصالت
دادن به عقل دنیااندیش، طبیعتگرایی افراطی و نفی ماوراء، زمینهساز رویش و پیدایش فرقههاي نوظهور معنویتگرا بوده است.
معنویتهاي نو ظهور، میکوشند عالم غیب و فراطبیعت بارز این نو نگرش به عالم است که با طرح ایدة سفر روح به عوالم بالا، از
طبیعت فرا رفته و با راههایی که پیشنهاد میکند عقل را با شیوههاي دیگري جایگزین کرده است و میخواهد به جاي پیشرفت در
. زمین، تعالی و عروج روح را به انسان معاصر پیشنهاد کند. 5 حمیدرضا مظاهري سیف ماهنامه موعود شماره 89 پینوشتها: 1
4. لوسین گلدمن، فلسفۀ . 3. آیت الله شاهآبادي، رشحات البحار، ص 6 . 2. تفسیر قمی، ج 1، ص 248 . کافی، ج 2، ص 12
5. پائول توئیچل، اکنکار، کلید جهانهاي اسرار، ترجمۀ: هوشنگ . روشنگري، ترجمۀ شیوا کاویانی، مقدمۀ مترجم، ص 2119
. اهرپور، ص 15
آژانس امنیت ملی امریکا
بیشک ارتباطات افراد بر روي شبکه اینترنت، تحت کنترل شدید قرار دارد؛ کاملًا محتمل است آژانس امنیت ملی ایالات متحده با
توجه به محتواي روي شبکه، هر لحظه آنها را کنترل کند؛ میهنپرستی آمریکایی به گونهاي است که همه شرکتهاي ارائه دهنده
صفحه 11 از 50
خدمات اینترنتی که اکثرشان آمریکایی هستند به آژانس امنیت ملی کشورشان اجازه میدهند، دادههاي مشتریانشان را کنترل
کند. اشاره: سپتامبر 1998 ؛ مجلس اروپا متهم میکند؛ بخش عمدهاي از ارتباطات اروپا به وسیلۀ سرویسهاي ویژة آمریکا رهگیري
و کنترل میشود. آمریکا حدود دویست هزار مأمور مخفی، شمار زیادي ماهوارههاي جاسوسی و بانکهاي اطلاعاتی عظیم را در
اختیار دارد. این کشور، همچنین کامپیوترهاي مجهز به نرمافزارهاي تجزیه و تحلیل دارد که هر ساله صدهزار رهگیري اطلاعاتی از
انواع مختلف را مورد بررسی قرار میدهند. زبیگنیو برژینسکی، بازوي راست سابق رئیسجمهور کارتر، یکی از استراتژيپردازان
مطرح آمریکا است که همواره طرف مشورت قرار میگیرد. او اخیراً کتابی دربارة استراتژي جهانی آمریکا، تحت عنوان شطرنجباز
بزرگ نوشته است. برژینسکی در این کتاب توضیح میدهد که اهداف واشنگتن فقط کشورهایی مثل عراق یا لیبی نیستند، بلکه
کشورهاي دوست آمریکا، و البته فرانسه، نیز جزو اهداف جاسوسی ایالات متحده قرار دارند. در 19 اوت 1992 بود که قدرت
و ارتش شوروي، (KGB) « کا، گ، ب » سیستمهاي آمریکایی رهگیري ارتباطات، معلوم شد. در این دوشنبه تابستانی، مسئولان
قدرت را در کرملین در دست گرفتند. این افراد، به واسطه تجزیه کشورشان و رفتار میخاییل گورباچف، دبیرکل حزب کمونیست
آن زمان شوروي، به تنگ آمده بودند. کودتاچیان مدعی شدند که دبیر کلّ بیمار شده است و نمیتواند به شکلی مناسب منافع
اتحاد شوروي را هدایت کند. کودتاچیان گفتند که گورباچف در خانۀ ییلاقیاش در کریمه استراحت میکند. این حادثه، حیرت
غربیها را برمیانگیزد. رئیسجمهور وقت ایالات متحده، جرج بوش، وقتی خودش را به بیان موضع آمریکا مجبور میبیند و از
محکوم کردن کودتاچیان امتناع میکند، مدیر سازمان سیا به رئیسجمهور آمریکا اطلاع میدهد که میخاییل گورباچف در
خانهاش زندانی است. جرج بوش با اعلام این خبر به رسانهها، بازي ظریفی را در پیش میگیرد که در آن، میخاییل گورباچف چه
دوست شخصی بوش باشد چه نباشد نقش و اثر چندانی ندارد. چند ساعت بعد، رئیسجمهور آمریکا موضع تازهاي اتخاذ میکند:
دولت آمریکا به شدت کودتا را محکوم میکند و کودتاچیان را غاصب مینامد. راستی رئیسجمهور ایالات متحده چگونه به این
« آژانس امنیت ملی آمریکا » نتیجه میرسد و به ویژه چگونه با این اطمینان، موضعگیري میکند؟ پاسخ این است که گزارش شنود
متن مکالمات تلفنی کودتاچیان را در اختیار رئیسجمهور قرار میدهد. یادداشت تحلیلیِ پیوست گزارش، از نبود اعتماد به (NSA)
نفس نزد کودتاچیان، عدم توافق بین اعضاي گروه و به ویژه از عدم فرمانبرداري فرماندهان منطقهاي ارتش از کودتاچیان حکایت
میکند. آژانس امنیت ملی آمریکا در آخر این گزارش، نتیجهگیري میکند: این کودتا محکوم به شکست است. به این ترتیب،
بوش میتواند به خودش ببالد که حتی زودتر از روسها مطلب را دریافته است. بنابراین میتواند بدون تردید کودتا را محکوم کند
و در نظر جهانیان به عنوان رهبر شجاع و انکارناپذیر جهان آزاد مطرح گردد. جرج بوش، اواخر دورة ریاست جمهورياش،
به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، میتوانم به شما اطمینان » : اظهارات تعجبآوري را خطاب به افکار عمومی بیان میدارد
مدیر آژانس امنیت ملی آمریکا در .« خاطر بدهم که عملیات شنود، فاکتور اصلی فرآیند تصمیمگیري ما در عرصۀ بینالمللی است
هیچ افتاقی در سیاست خارجی نیست » : گفتوگویی با مطبوعات، گویی خواسته باشد به جرج بوش پاسخ بگوید، توضیح میدهد
آژانس امنیت ملی آمریکا چیست؟ .« که مورد توجه دولت نباشد و همچنین در آن، آژانس امنیت ملی آمریکا حضور نداشته باشد
شنود دایم ارتباطات از راه دور، در سراسر جهان (موبایل، فکس، اي.میل و ارتباطات انفورماتیک) و همچنین دریافت و تحلیل
است. این آژانس که مقرّ آن در فورت مید (مریلند، (NSA) تصاویر ماهوارهاي، در حوزة وظایف سازمان امنیت ملی آمریکا
نزدیک واشنگتن) قرار دارد صدهزار نفر را در استخدام خودش دارد که این افراد در مراکز مختلف در آمریکا و ایستگاههاي
شنود مستقر در خارج، به کار مشغولاند. این سازمان از بودجه سالانهاي معادل بیش از شانزده میلیارد دلار بهره میبرد. به گفته
جان پیک، کارشناس آمریکایی مسائل اطلاعاتی، آژانس امنیت ملی ایالات متحده، حدود 95 درصد ارتباطات از راه دور را در
سراسر جهان، تحت کنترل دارد. این حجم عظیم اطلاعات به وسیلۀ ابرکامپیوترهاي مجهز به نرمافزارهاي تجزیه و تحلیل، مورد
صفحه 12 از 50
بررسی دقیق قرار میگیرد. البته رقم گفته شده از سوي این کارشناس آمریکایی، مورد قبول همۀ اهل فن نیست، اما میتوان با
اطمینان گفت که توانایی آژانس امنیت ملی آمریکا در رهگیري اطلاعاتی بیش از پنجاه درصد ترافیک جهانی را شامل میشود.
مدیر این آژانس، به هنگام یکی از معدود مصاحبههایش با مطبوعات، اعلام کرده بود که او باید هر سه ساعت، اطلاعاتی معادل
کل کتابخانه کنگره آمریکا را تحت ادارهاش داشته باشد. اطلاعات مورد تحلیل سازمان امنیت ملی آمریکا، به طور دائم از طریق
حدود پنجاه ایستگاه شنود در بیست کشور جهان در سطح پنج قاره دریافت میشود. این ایستگاهها وظیفه دارند علامات فرستاده
شده از سوي ماهوارههاي مخابراتی را شنود کنند؛ البته عمده این علامات از سوي ماهوارههاي اینتل سات ارسال میگردد. مهمترین
ایستگاههاي شنود در کشورهاي انگلستان، نیوزیلند، استرالیا و آلمان مستقر هستند. این ایستگاههاي رهگیري علامات ماهوارهاي،
اطلاعات را دریافت میکنند؛ خواه از طریق رهگیري مستقیم امواج فرستاده شده از سوي ماهواره، یا از طریق دریافت علامات
شناخته « مانتور » یا ،« ترومپت » ،« مرکوري » ماهوارههاي ویژه جمعآوري اطلاعات در فضا. این ماهوارههاي رهگیري که به نامهاي
میشوند، همچنین قادر به رهگیري امواج رادیوالکتریک از مبدأ زمین هم هستند. براي انجام دقیق مأموریت، برخی از این ماهوارهها
مثل ماهوارههاي مرکوري به آنتنهایی مدوّر مجهز هستند که میتوانند امواج خیلی سبک را منعکس کنند؛ امواجی که
سطحشان میتواند تا سطح یک زمین فوتبال برابر باشد. این آنتنهاي عظیم میتوانند امواج فرستاده شده از سوي ایستگاههاي
تقویتی تلفنهاي همراه را دریافت کنند. شایع است که 9 ماهواره از این دست در اطراف زمین و در ارتفاع 36 هزار کیلومتري از
سطح زمین قرار دارند. 2 ماهواره از این نوع، بر فراز قارة اروپا قرار دارند و اطلاعات دریافتی را به ایستگاه بزرگ منویت هیل در
انگلستان ارسال میکنند. هر بار که شما مکالمهاي تلفنی با خارج برقرار میکنید و انعکاس صداي خودتان را در گوشی میشنوید
(علامت مشخصه استفاده از ماهواره در ارتباط با راه دور)، مطمئن باشید که این ایستگاههاي زمینیِ آژانس امنیت ملی آمریکا
هستند که مشغول دریافت مکالمۀ شما هستند. سازمان امنیت ملی آمریکا روزانه میلیونها ارتباط از راه دور را رهگیري میکند.
تمام ارتباطی که به این ترتیب در چهارگوشۀ جهان شنود میشوند، به فورت مید فرستاده شده، در آنجا غربال میشود؛ تنها بخش
کوچکی از اطلاعات ارسالی مورد استفاده بعدي قرار میگیرد. اما عملیات غربال چگونه انجام میگیرد؟ قبلاً گفتیم که
کامپیوترهایی مجهز به نرمافزارهاي مخصوص، وظیفۀ تجزیه و تحلیل و غربال اولیه اطلاعات را بر عهده دارند. این کامپیوترها شماره
تلفنهاي خاصی را در حافظۀ خودشان ذخیره کردهاند که براساس آنها غربال اولیه را انجام میدهند و تنها آن دسته از مکالماتی را
که به وسیلۀ این شمارهها صورت پذیرفته، نگه میدارند. این شمارهها عبارتند از: شماره تلفن وزارتخانهها، سفارتخانهها،
روابطعمومی سازمانهاي بینالمللی، سازمانهاي غیر دولتی، شرکتهاي بزرگ فعال در عرصههاي حساس و مشکوك به رقابت با
منافع ملی آمریکا در حوزههاي مختلف؛ اما گزینش ارتباطات همچنین از طریق شناسایی صداي افراد هم صورت میگیرد. همین جا
که شناسایی صداهاي آشنا را انجام میدهند، در فورت مید و در یک (Cray) روشن کنیم که میکروچیپهاي کامپیوترهاي کراي
متعلق به آژانس امنیت ملی آمریکا هماهنگ با بانک دادههایشان، قادرند Cray کارخانۀ ویژه ساخته میشوند. کامپیوترهاي
صداهاي شخصیتهاي تحت مراقبت مثل شخصیتهاي سیاسی و دیپلماتیک، نظامی، رؤساي شرکتها و حتی اعضاي شناخته شده
جنبشهاي تروریستی یا شورشیان و سران کارتلهاي مواد مخدر را شناسایی کنند. شمار ارتباطات گزینش شده، حفظ شده و تفسیر
شده (ارتباطی که تحلیل یا گزارشی را در پی دارد) تقریباً به پانزده مورد در روز بالغ میشود. اینترنت، تحت کنترل شدید بیشک
ارتباطات افراد بر روي شبکه اینترنت، تحت کنترل شدید قرار دارد؛ کاملًا محتمل است آژانس امنیت ملی ایالات متحده با توجه به
محتواي روي شبکه، هر لحظه آنها را کنترل کند؛ میهنپرستی آمریکایی به گونهاي است که همه شرکتهاي ارائه دهنده خدمات
اینترنتی که اکثرشان آمریکایی هستند به آژانس امنیت ملی کشورشان اجازه میدهند، دادههاي مشتریانشان را کنترل کند و
همینطور ارتباطات اینترنتیشان را؛ به علاوه اینکه برخی سایتهاي اینترنتی (اغلب آمریکایی)، گاهی بدون اطلاع صاحبان آنها
صفحه 13 از 50
براي کنترل محتواي کامپیوترهاي برخی کاربران اینترنتی، مورد استفاده قرار میگیرد. مدتی است که به طور مداوم این نجوا به
پیوند نزدیکی با آژانس امنیت ملی آمریکا دارد؛ البته این همکاريها « مایکروسافت » گوش میرسد که شرکت بزرگ کامپیوتري
در چارچوب عملیات شنود و رهگیري انجام میشود. باید بگوییم تنها، آژانس امنیت ملی آمریکا اینترنت را تحت کنترل ندارد؛
بلکه تقریباً تمام سازمانهاي اطلاعاتی آمریکا سرویسهاي رهگیري و کنترل خاصّ خودشان را (در مورد اینترنت) دارا هستند؛ این
تا حتی سرویس اطلاعاتی نیروي دریایی آمریکا را شامل میشود. رسوایی اشیلون در سپتامبر 1998 ، نمایندگان CIA موضوع از
پارلمان اروپا در گزارشی شدید اللحن، شنود سیستماتیک ارتباطات مخابراتی در کشورهاي اتحادیۀ اروپا به وسیله آمریکا را افشا
کردند و رسماً از واشنگتن توضیح خواستند؛ این تقاضا تاکنون پاسخی نیافته است. دقیقاً قبل از پارلمان اروپا، یعنی در ماههاي
آوریل، مه و ژوئیه همان سال، سه تن از نمایندگان مجلس ملی فرانسه با نامهاي ژرژ سار، رونه آندره و ژان دوگل در مجلس
پرسشهایی از دولت فرانسه دربارة یک سیستم شنود اطلاعاتی جهانی مطرح کردند. نمایندگان عضو پارلمان اروپا میگویند قبل
Secret) از انتشار کتابی به وسیلۀ یک محقق نیوزیلندي، از وجود چنین سیستمی باخبر نبودهاند. این کتاب که قدرت مخفی
منتشر شده است. در این کتاب، هاگر به طور جزیی از همکاري مخفی بین « نیگی هاگر » نام دارد در سال 1996 به وسلیه (Power
آمریکاییها و انگلیسیها در چارچوب پیمان یوکوزا پرده برمیدارد. اعضاي دیگر این پیمان را کانادا، استرالیا و نیوزیلند تشکیل
روي « هفتهنامۀ نوول ابسرواتور » و به دنبال آن « هفتهنامۀ کوریه انترناسیونال » . میدهند. مطبوعات از این ماجرا باخبر میشوند
اختصاص میدهند. رسانههاي صوتی و تصویري فرانسه، فیلمی ویدیویی، از « پروندههاي شنودهاي جهانی آمریکا » جلدشان را به
ایستگاه دریافت اطلاعات منویث هیل در انگلستان پخش میکنند. به سرعت ترس در فرانسه حاکم میشود. دیگر هیچ تماس
تلفنی، فکس یا ایمیلی بدون فکر کردن به آژانس امنیت ملی آمریکا برقرار نمیشود. همگان از خودشان میپرسند: آیا من یکی از
کلمات کلیدي را که روزنامهها نوشتند، در مکالمهام بر زبان آوردم؟ کاربر اینترنت یا مدیر تجاري فلان آژانس تبلیغاتی
پرسشهایی از این دست را از خودشان میپرسیدند. پیمان یوکوزا در ماه دسامبر همان سال، لینول ژوسپن، نخستوزیر فرانسه، در
پاسخ به پرسش کتبی یک سناتور فرانسوي در مورد سیستم اشیلون، قبول میکند که وجود یک همکاري بینالمللی بین ایالات
اندکی .« ماههاست باعث نگرانی عمومی شده است » ، متحده، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند با هدف احتمالی جاسوسی صنعتی
بعد لیونل ژوسپن با اعلام قانونیسازي رمزنگاري اطلاعات انفورماتیک در فرانسه، به طراحان سیستم اشیلون پاسخ میگوید. شبکه
اشیلون شبکه اشیلون براي سرویسهاي اطلاعاتی و ضدّجاسوسی فرانسه کاملًا شناخته شده است. حتی سرویسهاي ویژه فرانسوي
در چارچوب قراردادهاي همکاري اطلاعاتی بین سرویسهاي غربی، از خدمات شبکه اشیلون نیز بهرهمند شدهاند. پرسش اینجاست
که علت وجودي سیستم اشیلون چیست و چرا به یکباره وجود این سیستم تا این اندازه اهمیت یافت؟ برخلاف تصور، پاسخ این
پرسش چندان مشکل نیست. ایالات متحده با ایجاد این سیستم، در پی حفظ رهبري و برتري جهانیاش در تمام زمینهها است.
فرانسه نیز با سیستم اشیلون خودش، میخواهد استقلال و حاکمیتش را حفظ کند؛ در مقام مقایسه، باید اضافه کرد که ایالات
متحده، میلیاردها دلار در عرصۀ تکنولوژي فضایی هزینه میکند و فرانسه نیز در مقابل از دانش فنی عالی و شناخته شدهاي، در
زمینۀ پرتاب موشک به فضا بهره میبرد؛ و بالاخره اینکه هر دو کشور میخواهند هواپیماهاي جنگی و غیرجنگیشان را به تمام
جهان بفروشند. پس هر دو به سیستم اشیلون نیاز دارند. همۀ اینها نشان میدهد که وجود این سیستم، پاسخگوي الزامات تجاري و
فرهنگی نزد دو طرف است. به نظر فرانسويها و به طور کلی اروپاییها، ایالات متحده از خط قرمز هم عبور کرده است. موضوعی
که در اینجا مطرح است به دست آوردن بازارهاي فروش بزرگتر و بیشتر است؛ بارها اتفاق افتاده که این یا آن شرکت آمریکایی
توانسته به لطف آژانس امنیت ملی، بازار فروش کالایی را که قرار بود از آن یک شرکت اروپایی باشد، به خودش تخصیص دهد.
هر بار که چنین اتفاقی روي میدهد، هزاران شغل از دست میرود؛ شغلهایی که میتوانند حفظ یا ایجاد شوند. هفتهنامه فرانسوي
صفحه 14 از 50
نوول ابسرواتور موفق شده است مصاحبهاي با ویلیام اودم، رئیس سابق آژانس امنیت ملی آمریکا در زمان ریاست جمهوري رونالد
ریگان، داشته باشد. اودم در این گفتوگو در پاسخ به اتهامهایی که فرانسویان علیه آمریکاییها درباره شنود متحدینشان مطرح
میکنند، با وقاحت و لحنی تحقیرآمیز میگوید: بیشک چنین عملیاتی وجود دارد. اما خوب که چه؟ رسوایی ماجرا کجاست؟ همۀ
دنیا سعی میکنند جاسوسی کنند و شما فرانسويها جلوتر از همه. اما شما خودتان را در گوشهاي پنهان کردهاید. ما قراردادهایی با
انگلستان و کشورهاي مشتركالمنافع و همچنین، ابزار و امکانات قابل توجهی داریم. شما باید سالها تلاش کنید و میلیاردها دلار
هزینه کنید تا به سطح ما برسید. محدودیتهاي آژانس امنیت ملی آمریکا آژانسهاي اطلاعاتی آمریکا با وجود در اختیار داشتن
ابزار فنی، مالی و انسانی فوقالعاه، باز هم نمیتوانند همه چیز را ببینند و شنود کنند. همچنین بیش از حد اطلاعات، مانع بررسی
دقیق آنها میشود؛ شمار اطلاعات خیلی مهمی که از دید و شنود ماشین جاسوسی عظیم آمریکا پنهان میماند نیز کم نیست؛ تا
صحبت میکنند. آژانس امنیت ملی آمریکا نتوانسته است حوادث و « اطلاعات گولزننده » جایی که مردان اطلاعاتی آمریکا از
وقایع مهمی مثل سوءقصدهاي پیاپی علیه سفارتخانههاي آمریکا در آفریقا، عملیات آزمایش هستهاي هند و شلیک موشک
بالستیک کره شمالی بر فراز ژاپن را رهگیري کند؛ و البته دلایل آن نیز چنین است؛ هند تمام کابلهاي ارتباطی حساس را زیر زمین
دفن کرده بود، کره شمالی کارخانههاي نظامیاش را زیر زمین ساخته، و در آفریقا کامپیوترهاي متصل به اینترنت هنوز خیلی کمتر
از تلفن است. در فورت مید، تحلیلگران عکسهاي ماهوارهاي کاملًا به خشم میآیند. آنها با همۀ قدرتشان و به ویژه با وجود در
اختیار داشتن قويترین و کارآمدترین کامپیوترها، باز هم از رقابت با انسان در یک زمینۀ بسیار مشکل که بخشی از وجود آدمی
است، ناتواناند: هوش و فراست؛ آنها متوجه میشوند که ابزارهاي انسانی نیز با تمام کارایی و اهمیتشان بالاخره ظرفیت محدودي
دارند. مهمترین خطري که کارآیی آژانس امنیت ملی را تهدید میکند، گرفتار شدن در دام کلیشهها و سکون است. در فورت
مید، سالانه هزاران تن کاغذ خمیر میشود. و این همۀ ماجرا نیست: پیشرفت و فراگیري ابزارهاي رمزگذاري در سراسر جهان، به
شکل قابل توجهی، مانع مطالعه اطلاعات جمعآوريشده از سوي آژانس امنیت ملی شده است. مثل تمام سرویسهاي اطلاعاتی
جهان، این آژانس نیز حجم زیادي از پیامهاي رمزگشایی نشده را حفظ میکند، به امید اینکه روزي بتواند این پیامها را رمزگشایی
کند یا اینکه روزي دستگاهی پیشرفتهتر براي این اقدام ساخته شود، اما وقتی این روز فرا رسید و آن پیامها هم رمزگشایی شد، آیا
در جوامع جهانی شده امروز که سرعت حرف اول است، چنین اطلاعاتی دیگر بیفایده نخواهد بود؟ دقیقاً به همین دلیل است که
آژانس امنیت ملی آمریکا، بیوقفه در پی آن است که کدهاي ویژه برنامههاي رمزگذاري شده را در اختیار داشته باشد. حتی براي
این منظور، خود آژانس امنیت ملی به تأسیس شرکتهاي سازنده دستگاههاي رمزگذاري براي رقابت در این بازار اقدام کرده
است. همچنین آژانس براي رسیدن به اهدافش در ارتباط نزدیکی با سازندگان تلفنهاي همراه و ماهوارهاي قرار میگیرد. روابط
آژانس امنیت ملی با بخش خصوصی، گاه خیلی گرم و صمیمانه است. به عنوان مثال، همگان میدانند که دفتر مشاورهاي بسیار
یکی از متحدین خصوصی ویژه آژانس امنیت ملی آمریکا است. اوایل امسال نیز قراردادي «Andersen Cosutting» معروف
بین آژانس و گروه مشاورهاي یاد شده به امضا رسیده است که براساس آن آژانس امنیت ملی در قبال دریافت مشاوره به مدت یک
13 میلیون دلار به گروه مشاوران یاد شده میدهد. آژانس امنیت ملی براي فراگیر کردن استاندارد رمزگذاري خودش در / سال، 8
ایالات متحده، به شکلی خستگیناپذیر تلاش و مبارزه کرده است و تا اندازة زیادي، مارك زیمر، برنامهنویس نرمافزار معروف
را تحت فشار قرار داده است. شایع است که سرویسهاي اطلاعاتی آمریکا با دستکاري در این نرمافزار از آن در راه شنود PGP
استفاده میکنند. خوانندگانی که میل دارند دربارة فعالیتهاي آژانس امنیت در خاك ایالات متحده بیشتر بدانند، کتاب فوقالعادة
ژان ژیسنل، تحت عنوان جنگ در فضاي سایبرنتیک را بخوانند. 1
امیل نیتریت
صفحه 15 از 50
15 بعدازظهر، سردشت: صداي آژیر خطر، پناهگاه، صداي چندین انفجار و سکوت ... مردم / یکشنبه، هفتم تیرماه 1366 ، ساعت 4
پس از پایان بمباران، از پناهگاهها خارج شدند و خوشحال بودند که کشته و زخمی نداشتند. اما چند لحظه بعد بوي سیر گندیده
تمام فضاي شهر را فرا گرفت. ناگهان پرندگان از بالاي درختان بر روي زمین سقوط کردند ... مردم یکی یکی به روي زمین
افتادند. زن و مرد، کودك و نوجوان یکی پس از دیگري همچون خزان درختان در پاییز نقش بر زمین میشدند ... و دیگر هیچ.
سالها از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران میگذرد. جنگی ناعادلانه که از همۀ اقشار جامعه در آن حضور داشتند و هشت سال
با تمام وجود دفاع کردند. جنگی که تحمیل شد و تمام شد. اما هنوز هم در گوشه و کنار این مرز و بوم، انسانهایی هستند که هر
روز با مرگ دسته و پنجه نرم میکنند. جانبازان شیمیایی که در همین نزدیک هستند و ما فراموششان کردیم. و فقط گاهی این
23/10/ رسانهها هستند که ما را از پر کشیدنشان باخبر میکنند. جدول زیر را به خاطر بسپارید. نخستین حمله شیمیایی در تاریخ 59
4 هویزه، پل 1 مابین هلاله و نی خزر در 50 کیلومتري غرب ایلام 1360 انجام شد. سال تعداد حملات منطقه مورد حمله 1359
34 منطقه عملیاتی جنوب 45 مناطق عملیاتی والفجر 6 و خیبر 1363 11 شلمچه و شهرهاي جنوب 1362 نادري و خرمشهر 1361
279 محور خرمشهر، محور عرایض و جزیره 137 منطقه عملیاتی فاو، شلمچه، سومار، سردشت و ... 1365 بویژه جزایر مجنون 1364
196 مناطق عملیاتی شمال عراق، سردشت، فاو، مریوان و شلمچه 1367 آمار دقیق موجود نیست مناطق عملیاتی فاو ، مجنون 1366
روستاهاي غرب و جنوب ایران انواع عاملهاي شیمیایی استفاده شده در این حملات: خفه کننده، اعصاب، تاولزا، خون،
اشکآور، خردل، سیانور، سارین، سومان، تارین، جی اف این حملات بیش از 22 هزار مجروح و شهید بهجاي گذاشته است.
پینوشت?: آمپول امیل نیتریت براي درمان در حملات شیمیاییِ با عامل خون، مورد استفاده قرار میگیرد.
نشانه هاي پایان
سالانه 700 هزار نفر براي سوء استفادة جنسی قاچاق میشوند دبیر کلّ سازمان ملل متحد در بیانیهاي به مناسبت 25 نوامبر ( 4 آذر)
روز جهانی حذف خشونت علیه زنان، اعلام کرد: سالانه 700 هزار انسان که عمدتاً زن و کودك هستند در جهان براي سوء
استفادة جنسی قاچاق میشوند. دارایی 15 نفر از کلّ دارایی کشورهاي قارة آفریقا بیشتر است. روزنامۀ لوموند دیپلماتیک چاپ
لندن خبر داد: براساس آخرین گزارش برنامۀ توسعۀ سازمان ملل متحد، دارایی 15 ثروتمند اول دنیا از کلّ دارایی کشورهاي
1 میلیارد / آفریقایی واقع در جنوب صحرا بیشتر است و اینکه داراییهاي 84 ثروتمند اول دنیا از کل تولید ناخالص داخلی چین با 2
جامعهشناس « پل ویتز » . جمعیت بیشتر است. بیش از 50 درصد زنان فارغ التحصیل آمریکایی داراي ارتباط نامشروع هستند
در میان سیاهپوستان و کسانی که دبیرستان را در « از طریق نامشروع » آمریکایی مینویسد: هر چند که باردار شدن بدون ازدواج
آمریکا به اتمام رساندهاند بیشتر است، اما این آمار در میان سفیدپوستان و زنان فارغ التحصیل از دانشگاه نیز از سال 1983 تاکنون
50 درصد افزایش داشته است. در مورد زنان حرفهاي و آنان که مهارتهاي مدیریتی داشتهاند، در همین زمان حدوداً 3 برابر یعنی
« تونی پلت » توزیع ناعادلانۀ درآمد در آمریکا نشریۀ مونتلی به نقل از WWW.Cerc.org : 300 درصد رشد داشته است ?. منبع
نوشت: تا سال 1998 میزان درآمد 13 هزار خانواده از ثروتمندترینهاي آمریکا تقریباً برابر 20 میلیون خانوادة فقیر برآورده شده
است. از 1995 تا 1999 آمار آمریکاییهایی که درآمد میلیون دلاري داشتند تا دو برابر افزایش یافته است. در حالی که درصد
مالیات بر درآمد آنها که به دولت فدرال اختصاص یافته 11 درصد کاهش یافته است. 84 درصد سکوت در برابر تجاوز مرکز
تحقیق مؤسسات وین اعلام کرد که: اطلاعات ارائه شده توسط مرکز مطالعات ملی زنان آمریکا، حکایت از آن دارد که همه ساله
بالغ بر 683000 زن بالاي هجده سال در این کشور مورد تجاوز به عنف قرار میگیرند که 84 در صد آنها سکوت اختیار نموده و
صفحه 16 از 50
تخریب جنگلها در کانادا بررسیهاي به عمل آمده در کانادا WWW.rainn.org آن را به پلیس گزارش نمیدهند?. منبع
12 ثانیه، بالغ بر چهار هزار متر مربع از مناطق جنگلی این کشور با تخریب همراه / حکایت از آن دارد که در سال 1995 به ازاي هر 9
بوده است. تنها در سال 1995 ، حدود 1113000 هکتار از جنگلهاي کانادا به طور کامل تخریب شدند ?. نویسنده: استفان هاي?،
چاپ زوریخ اعلام کرد که کشور « روزنامۀ بلیک » ، در کشور متمدن سوئیس! در سال 1999 WWW.eqeapuls.net : منبع
سوئیس در مقایسه با سایر کشورهاي اروپایی، از بالاترین میزان تراکم در تعداد فاحشه خانهها برخوردار است، به طوري که ساکنان
آن مناطق احساس میکنند که به واسطۀ تعدد فاحشهخانهها در محل زندگی خود، مورد هجوم و تاخت و تاز قرار گرفتهاند. افزایش
300 درصدي کودکان روسپی در هلند براساس تخمین سازمان دفاع از حقوق کودکان روسپی در هلند، آمار این کودکان به نحو
چشمگیري افزایش یافته است. براساس تخمین سازمان دفاع از حقوق کودکان مستقر در آمستردام، تعداد کودکان روسپی از 4000
نفر در سال 1996 به 15000 نفر در سال 2001 افزایش یافته است. صدور زنان روسپی اسرائیلی پلیس رژیم صهیونیستی اعلام کرد
که این رژیم، سالانه 3000 زن اسرائیلی را به منظور روسپیگري به خارج صادر میکند این منبع در توضیح میافزاید: متوسط سن
این زنان، 22 سال است، اما با این حال، دختران زیر 18 سال نیز از این تجارت مصون نماندهاند. اسرائیل از این راه، سالانه یک
میلیارد دلار درآمد کسب میکند. گفتنی است، در اکثر سایتهاي خبري روزنامههاي اسرائیلی در اینترنت، همواره تبلیغات فراوانی
که « اورشلیم پست » براي دختران یهودي و اسرائیلی که براي روسپیگري عرضه میشوند، وجود دارد. به طور مثال سایت روزنامۀ
از مهمترین روزنامههاي اسرائیلی به شمار میرود، همواره در صفحۀ اصلی خود، تبلیغی را که در آن دختران اسرائیلی عرضه
در آسیا و اقیانوسیه در UNDP میشوند، جاي میدهد. سالانه نیم میلیون آسیایی در اثر آلودگی هوا میمیرند مدیر منطقهاي
در تهران گفت: تحقیقات نشان میدهد که در اثر آلودگی هوا در منطقۀ آسیا کودکان و مادران « بیانیۀ ماله » نخستین روز نشست
بسیاري دچار انواع بیماريهاي تنفسی میشوند و سالانه پانصد هزار نفر در اثر آلودگی هوا میمیرند. در روز جهانی غذا، جیمز
موریس رئیس برنامۀ جهانی غذاي سازمان ملل متحد با انتقاد از جامعۀ بین الملل گفت: تا 90 درصد از گرسنگان 800 میلیونی
جهان به فراموشی سپرده شدهاند. روزانه 3 میلیارد ریال هزینۀ گلهاي ماشین عروس در تهران روزنامۀ ایران به نقل از یکی از
مدیران گل فروشی نوشت: حداقل مبلغ تزیین ماشین، 80 هزار تومان و حداکثر 200 هزار تومان است. طبق گفتۀ حقیقی کارمند
اتحادیۀ صنف گل فروشان، حدوداً 600 گل فروشی در تهران مشغول به کارند که روزانه، دست کم 3 ماشین را تزیین میکنند.
محاسبهاي کوچک نشان میدهد که روزانه، مبلغی معادل 3 میلیارد ریال خرج این کار میشود. سالانه 20 میلیون تن مواد غذایی در
ایران به سبد ضایعات ریخته میشود بهروز فروتن رئیس مرکز تحقیقات صنایع غذایی ایران با اعلام این خبر افزود: این ضایعات
میتواند غذاي 15 میلیون انسان گرسنه را تأمین کند.
رویکرد استراتژیک